Doanh nghiệp thép trong nước trước áp lực giảm cầu

Trong bối cảnh nhu cầu thép trong nước yếu và chi phí tăng đẩy giá hàng hóa toàn cầu, giá bán thép thành phẩm đang tăng chậm hơn so với tốc độ tăng của nguyên liệu đầu vào.

Điều này khiến giới phân tích nhận định hiệu quả kinh doanh của các công ty thép xây dựng vẫn thấp.

Công nhân Nhà máy cán thép Thái Trung - Công ty cổ phẩn Gang thép Thái Nguyên lấy mẫu thép thành phẩm sau khi cán.

Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), giá thép liên tục tăng thời gian qua chủ yếu do giá nhập các loại nguyên liệu đầu vào cho sản xuất thép như than, quặng sắt, thép phế, cuộn cán nóng... chưa có dấu hiệu dừng đà tăng.

VSA cho rằng giá nguyên vật liệu tăng cao khiến các nhà máy trong nước tăng giá bán nhiều lần để bù lại giá thành sản xuất và giảm lỗ.

Kể từ đầu năm đến nay, giá thép đã liên tục được điều chỉnh tăng giá, với tổng mức tăng hơn 1 triệu đồng/tấn. Mặc dù đà tăng đã chậm lại, nhưng nhiều thông tin cho rằng, mức giá thép sẽ tiếp tục tăng vào những tháng tới đây.

Như đối với Tập đoàn Hoà Phát, nhóm phân tích của Công ty Chứng khoán Vndirect đánh giá: "Với nhu cầu yếu, chúng tôi lo ngại về khả năng chuyển rủi ro tăng giá nguyên liệu đầu vào của Tập đoàn Hoà Phát sang phía người tiêu dùng cuối cùng. Bên cạnh đó, hiệu suất vận hành nhà máy thấp trong nửa đầu năm 2023 cũng sẽ tác động tới biên lợi nhuận của công ty. Do đó, chúng tôi dự phóng lợi nhận ròng của Tập đoàn Hoà Phát có thể vẫn sẽ âm trong quý 1 năm 2023."

Số liệu mới được tập đoàn nay công bố cho thấy, sản lượng tiêu thụ các sản phẩm thép tại thị trường trong và ngoài nước đều giảm so với cùng kỳ. Điều này phản ánh hai trạng thái khác nhau của thị trường xây dựng đầu năm 2022 và 2023.

Quý 1 năm 2022, thép xây dựng tiêu thụ cao kỷ lục nhờ nhu cầu thị trường tăng trưởng mạnh. Sang năm 2023, thị trường trầm lắng do sức cầu yếu, dẫn đến mức tiêu thụ thép không khả quan.

Lũy kế 2 tháng đầu năm, sản lượng thép thô của Tập đoàn Hòa Phát đạt 809.000 tấn, giảm 42% so với cùng kỳ. Bán hàng thép xây dựng, HRC và phôi thép ghi nhận 877.000 tấn, giảm 34% so với 2 tháng đầu năm 2022.

Tại Đại hội cổ đông 2023 vừa tổ chức mới đây của Tập đoàn Tôn Hoa Sen, đại diện doanh nghiệp này nhận định, xuất khẩu thép vẫn tiềm ẩn nhiều bất ổn, khó lường trong bối cảnh ngày càng nhiều thách thức về cạnh tranh và rào cản thương mại.

Dự báo về tình hình thị trường trong năm 2023, theo đại diện doanh nghiệp này, việc cạnh tranh gay gắt tại thị trường nội địa, các chính sách thắt chặt tiền tệ, tăng lãi suất, tỷ giá leo thang có thể ảnh hưởng tiêu cực tới nhu cầu và hoạt động sản xuất kinh doanh của các đơn vị trong ngành.

Trên cơ sở dự báo này, Tôn Hoa Sen cũng đưa ra 2 phương án tiêu thụ cho niên độ tài chính 2022-2023.

Theo phương án 1, sản lượng tiêu thụ đạt 1,52 triệu tấn, doanh thu 34 nghìn tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 100 tỷ đồng. Ở phương án tích cực hơn, doanh nghiệp này có thể đạt sản lượng tiêu thu 1,62 triệu tấn, doanh thu 36 nghìn tỷ đồng và lợi nhuận sau thuế 300 tỷ đồng.

Sản phẩm thép xây dựng phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu của Công ty Cổ phần thép Việt Đức (Vĩnh Phúc).

Trước đó, theo báo cáo kết thúc niên độ tài chính 2021-2022, sản lượng tiêu thụ Tập đoàn Hoa Sen đạt hơn 1,81 triệu tấn, hoàn thành 91% kế hoạch; doanh thu đạt 49.711 tỷ đồng, hoàn thành 107% kế hoạch; lợi nhuận sau thuế hợp nhất đạt 251 tỷ đồng, hoàn thành 17% kế hoạch.

Theo nhóm phân tích của Vndirect, nhu cầu ảm đạm kéo dài của lĩnh vực xây dựng dân dụng nội địa sẽ tác động đáng kể đối với nhu cầu vật liệu xây dựng trong năm 2023. Điều này đồng nghĩa với việc nhu cầu kỳ vọng trong ngắn hạn đối với các sản phẩm thép vẫn thấp.

Dù vậy, thị trường vẫn ghi nhận nhiều yếu tố hỗ trợ tăng trưởng doanh nghiệp thép đến cuối năm khi nhu cầu tiêu thụ sắt thép được kỳ vọng sẽ cải thiện nhờ các dự án đầu tư công được triển khai nhiều hơn.

Mới đây, Bộ Giao thông Vận tải được Chính phủ giao giải ngân đầu tư công với số vốn 94.000 tỷ đồng, cao gấp 1,7 lần so với năm 2022.

Bên cạnh đó, tín hiệu tích cực từ thị trường xuất khẩu, đặc biệt nhu cầu phục hồi tại Trung Quốc - nhà sản xuất và tiêu thụ thép lớn nhất, chiếm hơn 50% tổng nguồn cung và nhu cầu trên thế giới - sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp thép nội địa.

Nhóm nghiên cứu của Công ty Chứng khoán DSC cho rằng, trong bối cảnh Trung Quốc bãi bỏ COVID-Zero, hướng tới thúc đẩy kinh tế và triển khai gói 16 điểm chính sách "giải cứu" ngành bất động sản, giá quặng sắt đã có đà tăng mạnh gần 50% từ 85 USD/tấn lên tới gần 120 USD/tấn.

DSC dự kiến nhu cầu cũng như giá thép sẽ tăng cao hơn trong nửa sau năm 2023.

Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu của DSC lưu ý cần để ý rằng những tín hiệu phục hồi này hiện vẫn còn khá yếu ớt và có khả năng không bền vững.

Trung Quốc tuy đã bãi bỏ COVID-Zero nhưng vẫn sẽ cần một khoảng thời gian nhất định để có thể thực sự tái khởi động nền kinh tế.

Theo nghiên cứu này, tăng trưởng FDI và nguồn vốn đầu tư công cũng không phải các yếu tố chắc chắn. Khi các yếu tố hỗ trợ chưa đi vào thực tiễn, giá thép có thể sẽ kết thúc đà tăng do kỳ vọng lớn và bước vào nhịp điều chỉnh.

Dù vậy, tuần qua, cổ phiếu thép vẫn ghi nhận tăng điểm trong bối cảnh ngành thép được kỳ vọng sẽ hồi phục nhờ chính phủ đẩy mạnh đầu tư công và nhu cầu hồi phục tại Trung Quốc. Theo đó, NKG tăng 8,8%, HSG tăng 7,2%, HPG tăng 4,7%.

Đóng cửa phiên giao dịch cuối tuần 10/3, cổ phiếu NKG của Thép Nam Kim ở mức 16.500 đồng, HSG của Tập đoàn Tôn Hoa Sen ở mức 16.400 đồng, HPG của Tập đoàn Hòa Phát ở mức 21.300 đồng/đơn vị./.